بررسی تبادلات آبی و نفوذ جبهۀ آب شور دریاچۀ ارومیه به آبخوان‌های همجوار

نویسندگان

  • فاطمه جعفری کارشناس پژوهشی پژوهشکدة منابع آب، مؤسسة تحقیقات آب، تهران – ایران
  • مرتضی افتخاری استادیار پژوهشکدة منابع آب، مؤسسة تحقیقات آب، تهران – ایران
چکیده مقاله:

دریاچۀ ارومیه تحت تأثیر عوامل مختلف، طی 10 سال اخیر شاهد کاهش تراز سطح آب بوده است. در تحقیقات متعددی دلایل این مسئله بررسی شده است، ولی با وجود اهمیت ذخایر باارزش آب زیرزمینی، کمتر به آن پرداخته شده است. به‌همین دلیل در این تحقیق منابع آب زیرزمینی همجوار دریاچۀ ارومیه به‌عنوان یکی از منابع مهم تأمین آب منطقه بررسی شده است. با توجه به افزایش بهره‌برداری آب زیرزمینی، با افزایش سطح زیر کشت و متعاقب آن حفر چاه‌های متعدد در این منطقه، این آبخوان‌ها در معرض هجوم آب شور قرار گرفته‌اند. در این تحقیق به‌منظور بررسی تغییرات آب زیرزمینی ورودی به دریاچه، موقعیت خطوط تراز و به‌منظور تحلیل تبادلات آبی با دریاچه، تغییرات شوری آبخوان‌ها در دو دورۀ زمانی بررسی شد. نتایج به‌دست‌آمده نشان داد تکیه بر مقدار متوسط پارامترهای آب زیرزمینی مانند شوری، نتایج دور از واقعیتی را نشان می‌دهد. از طرف دیگر، در آبخوان‌های مهاباد، تبریز، آذرشهر، شبستر- صوفیان و عجب‌شیر جهت جریان آب زیرزمینی تغییر کرده است و وسعت زیادی از این آبخوان‌ها نیز با هجوم آب شور مواجه شده‌اند. ازاین‌رو آبخوان‌های بررسی‌شده از لحاظ شدت افزایش شوری در سه گروه بحرانی، در آستانۀ وضعیت بحرانی و نرمال دسته‌بندی شد. همچنین نتایج نشان داد آبخوان‌های شرق دریاچه نسبت به آبخوان‌های غربی وضعیت بحرانی‌تری دارند و در برابر تخریب کیفی آسیب‌پذیرترند. 

برای دانلود باید عضویت طلایی داشته باشید

برای دانلود متن کامل این مقاله و بیش از 32 میلیون مقاله دیگر ابتدا ثبت نام کنید

اگر عضو سایت هستید لطفا وارد حساب کاربری خود شوید

منابع مشابه

بررسی تبادلات آبی و نفوذ جبهۀ آب شور دریاچۀ ارومیه به آبخوان های همجوار

دریاچۀ ارومیه تحت تأثیر عوامل مختلف، طی 10 سال اخیر شاهد کاهش تراز سطح آب بوده است. در تحقیقات متعددی دلایل این مسئله بررسی شده است، ولی با وجود اهمیت ذخایر باارزش آب زیرزمینی، کمتر به آن پرداخته شده است. به همین دلیل در این تحقیق منابع آب زیرزمینی همجوار دریاچۀ ارومیه به عنوان یکی از منابع مهم تأمین آب منطقه بررسی شده است. با توجه به افزایش بهره برداری آب زیرزمینی، با افزایش سطح زیر کشت و متعا...

متن کامل

ارزیابی آسیب‌پذیری نفوذ آب شور دریاچه ارومیه به آبخوان ساحلی با استفاده از مدل GALDIT

در چند سال اخیر، هجوم آب شور به آبخوان ارومیه سبب بدتر شدن کیفیت آب زیرزمینی شده است. به دلیل اثرات زیست محیطی جبران ناپذیر و نامناسب بودن شرایط آبخوان، مطالعه آسیب‌پذیری آب زیرزمینی ناشی از نفوذ آب شور بسیار ضروری است. در این پژوهش بر کاربرد روش جدید گالدیت به منظور ارزیابی آسیب‌پذیری آبخوان، تحت تأثیر نفوذ آب شور دریاچه ارومیه تمرکز شده است. محاسبه شاخص گالدیت بر اساس شش شاخص ماهیت آبخوان (G)...

متن کامل

تحلیل هیدروکلیماتولوژیکی نوسان‎های سطح آب دریاچۀ ارومیه

دریاچۀ ارومیه از مهم‌ترین اکوسیستم‌های آبی ایران است که تغییر در آن، تأثیرات گسترده‌ای در وضعیت اقلیمی، اقتصادی ـ اجتماعی و هیدرولوژی خواهد گذاشت. برای بررسی ارتباط نوسان‌های سطح آب دریاچۀ ارومیه با تغییرات دما، بارش، سطح ایستابی و دبی رودخانه‌ها، سری‌های زمانی متغیرهای مذکور طی دورۀ آماری 2010- 1981جمع‌آوری و تنظیم شد. همگنی و تصادفی‎بودن داده‌ها به‎کمک آزمون ناپارامتریک ران تست مورد بررسی قرا...

متن کامل

بررسی نفوذ آب شور در آبخوان شهر ساری

به‌منظور بررسی وضعیت کمی و کیفی آبخوان شهر ساری و اثبات نفوذ آب شور دریا و آب فسیلی، از اطلاعات مربوط به دو دورة نمونه‌برداری در آذر ماه 1382 و فروردین ماه 1383 استفاده شده است. براساس ماتریس همبستگی بین یون‌های اصلی آب‌زیرزمینی در هر دو دوره، بیشترین همبستگی بین کلر- سدیم به‌ترتیب به میزان 909 /0 برای آذرماه و 972/0 برای فروردین ماه وجود دارد. نمودارهای خوشه‌ای رسم شده در هر دوره نمونه برداری ...

متن کامل

مقایسه روش‌های ژئوالکتریک، الکترومغناطیس و ورویچ در تعیین سطح آب شور و شیرین آبخوانهای ساحلی

افت سطح آب زیرزمینی و پیشروی آب شور دریا در پی برداشت‌های بی‌رویه و حفر تعداد زیاد چاه، اهمیت شناسایی دقیق‌تر آبخوان-های ساحلی را دوچندان می‬کند.. در این تحقیق تعیین سطح تداخل آب شور و شیرین در آبخوان‌های ساحلی غرب و شرق شهرستان بابلسر (استان مازندران) به‌وسیله روش‌های ژئوالکتریک، الکترومغناطیس و معادلات ورویچ مورد مقایسه قرار گرفت. به‌علت عدم وجود اطلاعات هیدروژئولوژیکی کافی در این منطقه (همان...

متن کامل

منابع من

با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید

ذخیره در منابع من قبلا به منابع من ذحیره شده

{@ msg_add @}


عنوان ژورنال

دوره 3  شماره 1

صفحات  29- 47

تاریخ انتشار 2013-08-23

با دنبال کردن یک ژورنال هنگامی که شماره جدید این ژورنال منتشر می شود به شما از طریق ایمیل اطلاع داده می شود.

میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com

copyright © 2015-2023